Hình thức tổ chức và phát triển nghề nghiệp trong thời đại Web3

Web3, như một hình thức tiến hóa của thế hệ internet mới, đã giới thiệu ý tưởng và công nghệ phi tập trung, nhằm mục đích cung cấp cho người dùng nhiều quyền kiểm soát dữ liệu và quyền sở hữu nền tảng hơn. So với mô hình Web2.0 hiện tại, Web3 đã tạo ra một trải nghiệm internet an toàn, minh bạch và tự trị hơn cho người dùng thông qua các công nghệ then chốt như blockchain, hợp đồng thông minh và lưu trữ phân tán.

Trong môi trường Web3, tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) đã ra đời. DAO là một mô hình tổ chức đổi mới dựa trên hợp đồng thông minh, với ý tưởng cốt lõi là phân quyền và quyền kiểm soát cho các thành viên của tổ chức, thay vì tập trung vào một ban quản lý hoặc cơ quan quyền lực. Các thành viên có thể tham gia quyết định thông qua việc nắm giữ token hoặc quyền biểu quyết, và nhận được quyền lợi và phần thưởng tương ứng dựa trên đóng góp.

Trong làn sóng số hóa và phi tập trung, DAO đang thay đổi nhận thức của chúng ta về công ty, tổ chức và cách làm việc, nơi làm việc trong tương lai sẽ cần những đội ngũ linh hoạt hơn.

Sự khác biệt giữa DAO và công ty truyền thống

Xét từ cấu trúc tổ chức, các công ty truyền thống thường có cấu trúc cấp bậc rõ ràng và phân chia vai trò, như CEO, quản lý, nhân viên, v.v. Trong khi đó, DAO hoàn toàn phi tập trung, không có lãnh đạo hoặc ban quản lý cố định, tất cả các thành viên đều có thể tham gia vào quá trình ra quyết định, cấu trúc này linh hoạt và thích ứng hơn.

Trong việc ra quyết định, quyết định của các công ty truyền thống thường được đưa ra bởi các nhà quản lý cấp cao hoặc hội đồng quản trị, trong khi DAO dựa vào sự bỏ phiếu của tất cả các thành viên. Cách tiếp cận này dân chủ hơn, đảm bảo rằng mọi người đều có thể đóng góp trí tuệ của mình. Hơn nữa, hoạt động và quy trình của DAO đều được công khai trên blockchain, có thể được mọi người xem và kiểm toán. So với đó, quá trình ra quyết định của các công ty truyền thống thường không minh bạch, chỉ có một số ít người có thể tham gia và hiểu biết.

"Bệnh sâu giếng" và hiệu quả tổ chức

"Bệnh giếng sâu" không phải là một loại bệnh thần kinh, mà chỉ hiện tượng khi quy mô doanh nghiệp càng lớn, thông tin giữa các phòng ban càng bị khép kín, mỗi nhân viên đều bị mắc kẹt trong "giếng" của phòng ban mình. Trong trường hợp này, tầm nhìn của nhân viên chỉ giới hạn ở cấp trên trực tiếp, dẫn đến hiệu suất tổ chức kém và quản lý cứng nhắc.

Trong thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ hai, các cuộc họp nội các thời chiến do Churchill tổ chức là hình mẫu để vượt qua "bệnh giếng sâu". Những cuộc họp này quy tụ các quan chức cấp cao của chính phủ và quân đội, các nhà ngoại giao, nhân viên tình báo và các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau, nhằm mục đích đạt được sự chia sẻ thông tin và quyết định hiệu quả. Bằng cách tập hợp đại diện từ các bộ phận khác nhau, Churchill đã thực hiện được sự thông suốt và hợp tác thông tin giữa các bộ phận, giúp các bộ phận hiểu rõ hơn về tình hình chiến tranh tổng thể, chia sẻ thông tin và ý kiến, đồng thời có thể đưa ra quyết định và hành động nhanh chóng hơn.

Cách chia sẻ thông tin và hợp tác toàn diện này được coi là có vai trò quan trọng trong việc giúp Anh giành chiến thắng trong Thế chiến thứ hai. Nó đảm bảo rằng chính phủ và quân đội có thể tiến hành thảo luận và thương lượng toàn diện về các vấn đề như chiến lược, chiến thuật, phân bổ tài nguyên và ra quyết định, từ đó ứng phó tốt hơn với tình hình chiến tranh phức tạp.

DAO có thể thay thế công ty truyền thống không?

Mặc dù DAO có tính đổi mới và tiềm năng trong một số khía cạnh, nhưng ở giai đoạn hiện tại, nó vẫn không thể hoàn toàn thay thế các công ty truyền thống. Nguyên nhân chính bao gồm:

1. Khung pháp lý và quy định: Luật pháp của nhiều quốc gia vẫn chưa phù hợp hoàn toàn với nhu cầu của DAO. Các công ty truyền thống có danh tính và trách nhiệm rõ ràng theo pháp luật, trong khi tình trạng pháp lý và trách nhiệm của DAO vẫn còn mơ hồ.

2. Hiệu quả ra quyết định: Cơ chế bỏ phiếu phi tập trung có thể dẫn đến quá trình ra quyết định chậm chạp hoặc mâu thuẫn, trong khi các công ty truyền thống với ban quản lý tập trung thường có thể đưa ra quyết định hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, DAO có thể phù hợp hơn trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như các lĩnh vực chuyên môn cao như studio nghệ thuật sáng tạo. Trong những môi trường này, DAO có thể cung cấp nhiều tính tự chủ và linh hoạt hơn, cho phép mỗi thành viên tham gia vào quyết định dự án, phân bổ và quản lý tài nguyên, giúp kích thích sự sáng tạo và nâng cao hiệu quả công việc tổng thể. Ngoài ra, DAO còn có thể cung cấp cho các thành viên một nền tảng chia sẻ tài nguyên và kỹ năng, thúc đẩy sự hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau.

Sự trỗi dậy của DAO có thể mang đến những phương thức làm việc và cơ hội nghề nghiệp hoàn toàn mới. Trong DAO, cá nhân dễ dàng tham gia vào các dự án có giá trị dựa trên kỹ năng và sở thích của mình, không còn bị giới hạn bởi vị trí và nội dung công việc cố định. Đồng thời, điều này cũng yêu cầu chúng ta liên tục học hỏi và thích nghi với nội dung công việc mới.

Lập kế hoạch nghề nghiệp trong kỷ nguyên Web3

Trong thời đại Web3, việc lựa chọn kỹ năng phù hợp là nền tảng của kế hoạch nghề nghiệp. Các kỹ năng như công nghệ blockchain, tiền điện tử, hợp đồng thông minh ngày càng trở nên quan trọng, trong khi các kỹ năng như phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, thiết kế trải nghiệm người dùng vẫn có nhu cầu cao. Công việc trong tương lai có thể sẽ chú trọng hơn vào kiến thức và kỹ năng liên lĩnh vực, do đó việc học tập liên tục và thích ứng với các kỹ năng mới sẽ trở thành chìa khóa.

Tìm kiếm một DAO phù hợp là một lựa chọn nghề nghiệp hoàn toàn mới. Đặc điểm của DAO quyết định nhu cầu về các kỹ năng như tư duy độc lập, hợp tác nhóm, quản lý tài sản kỹ thuật số và quản trị blockchain. Khi lựa chọn, không chỉ cần xem xét kỹ năng và sở thích cá nhân mà còn cần xem xét mục tiêu, văn hóa và cấu trúc quản trị của DAO có phù hợp với giá trị cá nhân và mục tiêu phát triển nghề nghiệp hay không.

Lấy nhà thiết kế ứng dụng phi tập trung làm ví dụ, trước tiên cần hiểu các nguyên lý cơ bản và tư duy thiết kế của ứng dụng phi tập trung, chẳng hạn như xác thực danh tính phi tập trung (DID), lưu trữ phi tập trung và quản trị phi tập trung. Sau đó, có thể xây dựng uy tín và kỹ năng chuyên môn thông qua việc tạo mẫu, tham gia các cuộc thi hackathon và chia sẻ kinh nghiệm. Cuối cùng, có thể gia nhập các công ty khởi nghiệp ứng dụng phi tập trung hoặc trở thành freelancer, thiết kế và phát triển ứng dụng phi tập trung cho khách hàng.

Trong môi trường làm việc phi tập trung, cá nhân cần chủ động hơn trong việc lập kế hoạch nghề nghiệp, tìm kiếm và nắm bắt cơ hội phát triển. Điều này có thể bao gồm việc đảm nhận các vai trò khác nhau trong nhiều DAO, hoặc đóng góp kỹ năng và kiến thức vào các dự án mã nguồn mở, hoặc nâng cao kỹ năng chuyên môn thông qua việc học hỏi và thực hành liên tục.

Xây dựng thương hiệu cá nhân trong Web3

Trong môi trường Web3 phi tập trung, tầm quan trọng của thương hiệu cá nhân không cần phải bàn cãi. Nhờ vào tính mở và minh bạch của môi trường Web3, kỹ năng chuyên môn, giá trị, mối quan hệ mạng lưới của cá nhân sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ảnh hưởng và cơ hội của họ trong cộng đồng trực tuyến.

Kỹ năng chuyên môn là nền tảng của thương hiệu cá nhân, bao gồm các kỹ năng liên quan đến Web3 như công nghệ blockchain, viết hợp đồng thông minh, phân tích dữ liệu, cũng như các kỹ năng chung như lãnh đạo, kỹ năng giao tiếp, quản lý dự án. Chúng ta cần không ngừng học hỏi và nâng cao những kỹ năng này, và thể hiện năng lực chuyên môn thông qua các dự án thực tế và đóng góp.

Việc tạo một trang web thương hiệu cá nhân là một lựa chọn tốt, có thể thông qua trang web để giới thiệu thương hiệu cá nhân, tác phẩm và kiến thức chuyên môn. Có thể sử dụng hệ thống tên miền phi tập trung để đăng ký tên miền liên quan đến thương hiệu cá nhân.

Xây dựng mối quan hệ mạng cũng rất quan trọng. Trong môi trường phi tập trung, ảnh hưởng và cơ hội của cá nhân thường đến từ các mối quan hệ mạng của họ. Tích cực tham gia vào các cộng đồng và hoạt động mạng khác nhau, thiết lập mối quan hệ tốt với người khác và mở rộng mạng xã hội. Sử dụng các nền tảng mạng xã hội Web3 và công cụ sáng tạo nội dung để xây dựng sức ảnh hưởng thương hiệu cá nhân, tương tác với các người dùng khác và chia sẻ nội dung có giá trị.

Một số tổ chức đã bắt đầu khám phá lĩnh vực "Web3+thương hiệu", tập hợp các thương hiệu, thị trường, vận hành và tài năng thiết kế quan tâm đến Web3, cung cấp tư vấn Web3 cho các thương hiệu truyền thống, tiến hành các báo cáo hợp tác và các hội thảo đồng sáng tạo.

Kết luận: Tôi là thương hiệu

Trong môi trường Web3, cá nhân cần chủ động hơn trong việc lập kế hoạch nghề nghiệp, khám phá và phát triển các kỹ năng mới để thích ứng với cách làm việc phi tập trung. Khi ngày càng nhiều người và tổ chức tham gia vào môi trường Web3, thông qua việc chọn DAO phù hợp với bản thân và xây dựng thương hiệu cá nhân, chúng ta có thể thấy nhiều cách làm việc sáng tạo và cơ hội nghề nghiệp hơn.